αλευρίτης

Είδος σιταριού που δίνει πολύ αλεύρι και λίγα πίτουρα. Α. ονομάζεται επίσης και το χιόνι που έχει πολύ λεπτές νιφάδες, καθώς και μια παιδική αρρώστια που προκαλεί αλευρώδες εξωτερικό κάλυμμα στο δέρμα. (Βοτ.) Α. λέγεται και γένος ελαιοπαραγωγών φυτών της Ασίας και της Ωκεανίας, που ανήκει στο φύλο αγγειόσπερμα, στην τάξη τρίκοκκα και στην οικογένεια ευφορβιίδες. Τα φυτά αυτά έχουν πλατιά φύλλα, με μακρύ μίσχο, χνουδωτή κάτω επιφάνεια και δύο γαλακτοφόρους αδένες. Τα άνθη τους έχουν 2-3 σέπαλα, 5 πέταλα και 8-20 στήμονες, ενώ ο καρπός τους περιέχει ελαιώδη σπέρματα. Ο α. περιλαμβάνει πέντε είδη, τέσσερα από τα οποία είναι χρήσιμα: α) α. ο μολλουκανός,που καλλιεργείται στην ανατολική Ινδία και δίνει σπέρματα, από τα οποία παράγεται ξηραντικό έλαιο, β) α. ο φόρδιος,που δίνει το έλαιο tung, χρήσιμο στη χρωματοποιία, στη βερνικοποιία, στην κατασκευή αδιάβροχων αντικειμένων, στην ιατρική κλπ. γ) α. ο καρδιόφυλλος,που καλλιεργείται στην Ιαπωνία και την Κίνα, και δίνει έλαιο χρήσιμο για τη διατροφή και την παρασκευή ελαιοχρωμάτων και ξύλου που χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, δ) α. ο τρίσπερμος,που καλλιεργείται στις Φιλιππίνες και δίνει έλαιο που ξηραίνεται πιο γρήγορα από το λινέλαιο και το οποίο μοιάζει με το ξυλέλαιο της Κίνας· το έλαιο αυτό δεν χρησιμοποιείται ποτέ μόνο του, αλλά πάντοτε μαζί με άλλο ανάλογο υγρό, όπως το αλευριτέλαιο. (Γεωλογ.)Οι α. είναι άργιλοι, μείγματα από πολύ λεπτούς κόκκους διαφόρων ορυκτών, που έχουν μέγεθος ενδιάμεσο από τους κόκκους των ψαμμιτών και των πηλιτών.

* * *

ο (Α ἀλευρίτης)

νεοελλ.

είδος σιταριού που παρέχει πολύ αλεύρι και λίγο πίτουρο

αρχ.

(στη φρ.) «ἀλευρίτης ἄρτος» — άρτος παρασκευασμένος από σιταρένιο αλεύρι.

[ΕΤΥΜΟΛ. < ἄλευρον.

ΣΥΝΘ. νεοελλ. αλευριτέλαιο].